Жорж Рыбмон-Дэсэнь
Артышокі
Georges Ribemont-Dessaignes
Artichauds
Пераклад Веры Бакстэр
Паколькі Дада засталося ўсяго пару гадоў, альбо пару месяцаў, альбо пару дзён, Дада шукае душапрыказчыка для перадачы сваёй апошняй волі.
Дада-матэматыка яшчэ не прарасла. Да гэтага часу заняткі лічбамі рабілі з чалавека прыдурка. Для матэматыкаў прыдуркаватасць — як свінцовае атручванне.
Яшчэ адна, пакуль невядомая рэч: Дада-дадаізм. Але ў Дада цыцкі абвіслі да самых пальцаў ног.
Дада-матэматыка яшчэ не прарасла. Да гэтага часу заняткі лічбамі рабілі з чалавека прыдурка. Для матэматыкаў прыдуркаватасць — як свінцовае атручванне.
Яшчэ адна, пакуль невядомая рэч: Дада-дадаізм. Але ў Дада цыцкі абвіслі да самых пальцаў ног.
Дада ўсё ставіць пад сумненне. Кажуць: гэта ж таксама прынцып. Не, сумнення няма in principio, а калі б так і сталася, пры ўмове што Дада верыць ў сумненне, то гэта толькі б пацвердзіла, што ў Дада прынцыпаў няма.
Як толькі Дада заўважыць, што парсюкі пачалі рыкаць, быццам ягуары, то адразу паступіць як ёд, то-бок зробіцца парай. І паветра набрыняе ёдам, яно трапіць унутр парсюкоў, і ў іхні свінушнік. І сервелаты на сямейнай вячэры, наперакор усяму, займеюць прысмак Дада.
Дада, о Дада, што з тваім тварам? Ці то сум? Ці то радасць? Паглядзіся ў люстра. Не, не, лепш не глядзіся.
Чым ёсць хараство? Чым ёсць брыдкасць? Чым ёсць велічыня, моц, слабасць? Чым ёсць Карпэнцье, Рэнан, Фош? Не знаю. Чым ёсць я? Не знаю.
Не знаю, не знаю, не знаю.
Як толькі Дада заўважыць, што парсюкі пачалі рыкаць, быццам ягуары, то адразу паступіць як ёд, то-бок зробіцца парай. І паветра набрыняе ёдам, яно трапіць унутр парсюкоў, і ў іхні свінушнік. І сервелаты на сямейнай вячэры, наперакор усяму, займеюць прысмак Дада.
Дада, о Дада, што з тваім тварам? Ці то сум? Ці то радасць? Паглядзіся ў люстра. Не, не, лепш не глядзіся.
Чым ёсць хараство? Чым ёсць брыдкасць? Чым ёсць велічыня, моц, слабасць? Чым ёсць Карпэнцье, Рэнан, Фош? Не знаю. Чым ёсць я? Не знаю.
Не знаю, не знаю, не знаю.
Глядзець на зоры або на ўнутранасці чэрава праз тэатральны бінокль — вось што такое займацца мастацтвам. Зрэшты, гэта адзінае, чым займаюцца людзі. І плачуць, і плачуць, нібыта ў шкельцы дадаюць цыбулю.
Цікава паназіраць, што за сваты пасылаюць у бок Дада прыязныя ўсмешкі з намёкам на заручыны. Палітыка і шлюб. Пасаг у Дада немалы. Аднак пазбавіць Дада цноты не так і проста: праход вузкаваты.
Цікава паназіраць, што за сваты пасылаюць у бок Дада прыязныя ўсмешкі з намёкам на заручыны. Палітыка і шлюб. Пасаг у Дада немалы. Аднак пазбавіць Дада цноты не так і проста: праход вузкаваты.
Каментар
Маніфест быў апублікаваны ў часопісе Dada (№7, сакавік 1920). Артышокі — адзін з найвядомейшых тэкстаў Рыбмон-Дэсэня, піянера і, бадай, самага трывалага прыхільніка французскага адгалінавання дада.
Жорж Карпэнцье — баксёр, зорка французскага спорту, кавалер Ваеннага крыжа; прадмет нацыянальнага гонару для радавога француза міжваеннага перыяду. Эрнэст Рэнан — пісьменнік, гісторык, сацыёлаг; аўтар нацыяналістычнага памфлета Што такое нацыя? Фердынанд Фош — французскі маршал часоў Першай сусветнай вайны. Пастаўленыя ў адзін шэраг, гэтыя імёны служаць увасабленнем тых грамадскіх зʼяў, якія ахапілі міжваенную Францыю і былі ненавіснымі для дадаістаў: нацыяналізму, мілітарызму, ура-патрыятызму.
Жорж Карпэнцье — баксёр, зорка французскага спорту, кавалер Ваеннага крыжа; прадмет нацыянальнага гонару для радавога француза міжваеннага перыяду. Эрнэст Рэнан — пісьменнік, гісторык, сацыёлаг; аўтар нацыяналістычнага памфлета Што такое нацыя? Фердынанд Фош — французскі маршал часоў Першай сусветнай вайны. Пастаўленыя ў адзін шэраг, гэтыя імёны служаць увасабленнем тых грамадскіх зʼяў, якія ахапілі міжваенную Францыю і былі ненавіснымі для дадаістаў: нацыяналізму, мілітарызму, ура-патрыятызму.