Джойс Мансур
Крыкі
Joyce Mansour
Cris
Падборка вершаў / пераклады Лізаветы Чыж, Вікці Удовінай, Веры Бакстэр
*
Люблю твае панчохі што мацуюць твае ногі.
Люблю твой гарсэт які трымае тваё дрыготкае цела
Твае маршчыны абвіслыя грудзі галодны выгляд
Твая старасць супраць майго напружанага цела
Твой сорам перад маімі вачыма усёведнымі
Твае сукенкі якія пахнуць тваім гнілым целам.
Усё гэта нарэшце мне помсціць
За мужчын якія мяне не хацелі.
Люблю твой гарсэт які трымае тваё дрыготкае цела
Твае маршчыны абвіслыя грудзі галодны выгляд
Твая старасць супраць майго напружанага цела
Твой сорам перад маімі вачыма усёведнымі
Твае сукенкі якія пахнуць тваім гнілым целам.
Усё гэта нарэшце мне помсціць
За мужчын якія мяне не хацелі.
*
Цвік убіты ў маю нябесную шчаку
Рогі растуць за маімі вушамі
Мае крывавыя раны ніколі не гояцца
Мая кроў робіцца вадой раствараецца бальзамуецца
Маіх дзяцей я душу па іх пажаданні
Гэта робіць мяне вашым Спадаром і вашым Богам.
Рогі растуць за маімі вушамі
Мае крывавыя раны ніколі не гояцца
Мая кроў робіцца вадой раствараецца бальзамуецца
Маіх дзяцей я душу па іх пажаданні
Гэта робіць мяне вашым Спадаром і вашым Богам.
*
Дай мне цябе любіць.
Я люблю тваю густую кроў
Я смакую яе ў маім бяззубым роце.
Яе пал апякае мне горла.
Я люблю твой пот.
Я люблю лашчыць твае падпахі
Мокрыя ад шчасця.
Дай мне цябе любіць
Дай мне злізаць твае самкнёныя вочы
Дай мне працяць іх навостраным языком
І напоўніць яміны трыўмфальнай слінай.
Дай мне цябе асляпіць.
Я люблю тваю густую кроў
Я смакую яе ў маім бяззубым роце.
Яе пал апякае мне горла.
Я люблю твой пот.
Я люблю лашчыць твае падпахі
Мокрыя ад шчасця.
Дай мне цябе любіць
Дай мне злізаць твае самкнёныя вочы
Дай мне працяць іх навостраным языком
І напоўніць яміны трыўмфальнай слінай.
Дай мне цябе асляпіць.
*
Забудзь мяне.
Каб нутро маё дыхала свежым паветрам тваёй адсутнасці
Каб ногі мае хадзілі не шукаючы твайго ценю
Каб позірк мой стаў зрокам
Каб маё жыццё магло перадыхнуць
Божа забудзь мяне каб я помніла сябе.
Каб нутро маё дыхала свежым паветрам тваёй адсутнасці
Каб ногі мае хадзілі не шукаючы твайго ценю
Каб позірк мой стаў зрокам
Каб маё жыццё магло перадыхнуць
Божа забудзь мяне каб я помніла сябе.
*
Не ешце чужых дзяцей
Бо іх плоць згніла б у вашых набітых ратах.
Не ешце чырвоныя летнія кветкі
Бо іх сок гэта кроў укрыжаваных дзяцей.
Не ешце жабрацкага чорнага хлеба
Бо набрыняўшы іх горкімі слязьмі
Ён пусціў бы карані ў вашы выцягнутыя целы
Не ешце каб вашы целы ссохшы памерлі
Творачы на зямлі жалобнай
Восень.
Бо іх плоць згніла б у вашых набітых ратах.
Не ешце чырвоныя летнія кветкі
Бо іх сок гэта кроў укрыжаваных дзяцей.
Не ешце жабрацкага чорнага хлеба
Бо набрыняўшы іх горкімі слязьмі
Ён пусціў бы карані ў вашы выцягнутыя целы
Не ешце каб вашы целы ссохшы памерлі
Творачы на зямлі жалобнай
Восень.
*
Сляпыя махінацыі тваіх рук
На маіх дрыготкіх грудзях
Павольныя рухі твайго паралізаванага языка
У маіх жалюгодных вушах
Мая прыгажосць патанула ў тваіх вачах без зрэнак
Смерць у тваім жываце зʼядае мой мозг
Усё гэта робіць мяне дзіўнай жанчынай.
На маіх дрыготкіх грудзях
Павольныя рухі твайго паралізаванага языка
У маіх жалюгодных вушах
Мая прыгажосць патанула ў тваіх вачах без зрэнак
Смерць у тваім жываце зʼядае мой мозг
Усё гэта робіць мяне дзіўнай жанчынай.
*
Пачуй малітвы мае.
Праглыні мае брудныя думкі.
Зрабі мяне чыстаю: няхай мае вочы расплюшчацца
Няхай яны ўбачаць схаваную ўсмешку забойцаў.
І як чыстаю стану
Юда ўкрыжуй мяне.
Праглыні мае брудныя думкі.
Зрабі мяне чыстаю: няхай мае вочы расплюшчацца
Няхай яны ўбачаць схаваную ўсмешку забойцаў.
І як чыстаю стану
Юда ўкрыжуй мяне.
*
Пуста над галавой
Млосна ў роце
І ты на спіну
Кот на дах
Грызці салодкае вока
Паломніка ў пошуках Бога.
Млосна ў роце
І ты на спіну
Кот на дах
Грызці салодкае вока
Паломніка ў пошуках Бога.
*
Скалелыя крылы
Зламаныя пальцы
Працятае ўлонне
Сатлелае львінае сэрца.
Зламаныя пальцы
Працятае ўлонне
Сатлелае львінае сэрца.
*
Рыжыя валасы набрынялі акіянам.
Вячэрняе сонца адбіваецца ў мёртвым пяску.
Ноч выцягваецца на смяротным ложы
Пакуль ледзь дыхаючы жанчына ў сутаргах
Прымае паміж гнуткіх ног
Апошнія ласкі змярцвелага сонца.
Вячэрняе сонца адбіваецца ў мёртвым пяску.
Ноч выцягваецца на смяротным ложы
Пакуль ледзь дыхаючы жанчына ў сутаргах
Прымае паміж гнуткіх ног
Апошнія ласкі змярцвелага сонца.
*
Паміж дзвюх стромкіх скал
Жыве надламаная жанчына.
У засеяную валошкамі глебу
Нага пусціла карані.
Жывёлы мрояў і ночы
Кормяць яе страчанымі песнямі.
Яна чакае пакуль патухне неба
Каб вызваліць вечнасць.
Жыве надламаная жанчына.
У засеяную валошкамі глебу
Нага пусціла карані.
Жывёлы мрояў і ночы
Кормяць яе страчанымі песнямі.
Яна чакае пакуль патухне неба
Каб вызваліць вечнасць.
*
Ты хочаш каб мае вантробы кармілі цябе
Ты хочаш каб мае валасы насыцілі цябе
Ты хочаш мае сцёгны мае грудзі маю паголеную галаву
Ты хочаш каб я ўмірала павольна павольна
Каб паміраючы я мармытала словы немаўля.
Ты хочаш каб мае валасы насыцілі цябе
Ты хочаш мае сцёгны мае грудзі маю паголеную галаву
Ты хочаш каб я ўмірала павольна павольна
Каб паміраючы я мармытала словы немаўля.
*
На пляжы з адгаданымі ўздыхамі
Каля соснаў распятых на адсутным небе
Я чакаю цябе.
Адбіткі тваіх ног бягуць па пяску
Аблізаныя морам зайдзросным страчаныя ашалелыя
Бы я.
Ты пакінуў нас спаць на пляжы
А поўдні
І мы чакаем цябе ўначы ўсю ноч нецярпліва
Ведаем сэрцамі авалоданымі тваёй прысутнасцю
Што пляж застанецца цяпер пустым.
Каля соснаў распятых на адсутным небе
Я чакаю цябе.
Адбіткі тваіх ног бягуць па пяску
Аблізаныя морам зайдзросным страчаныя ашалелыя
Бы я.
Ты пакінуў нас спаць на пляжы
А поўдні
І мы чакаем цябе ўначы ўсю ноч нецярпліва
Ведаем сэрцамі авалоданымі тваёй прысутнасцю
Што пляж застанецца цяпер пустым.
*
У чырвань тваіх аксамітных вантробаў
У цемру тваіх стоеных крыкаў
Я пранікла.
І зямля растрасаецца галашэннямі спевамі
Пакуль я чакаю ўплыву атруты
Дэманічнай крыві з пляўкоў жоўці
Пляўкоў разарваных жывёлаў.
У цемру тваіх стоеных крыкаў
Я пранікла.
І зямля растрасаецца галашэннямі спевамі
Пакуль я чакаю ўплыву атруты
Дэманічнай крыві з пляўкоў жоўці
Пляўкоў разарваных жывёлаў.
*
Паміж пальцаў тваіх
Мае вусны
Паміж зубоў тваіх
Мае вочы
Ва ўлонні маім
Твой бязлітасны рытм
Вылушчвае з цела
Сырыя пачуцці.
Мае вусны
Паміж зубоў тваіх
Мае вочы
Ва ўлонні маім
Твой бязлітасны рытм
Вылушчвае з цела
Сырыя пачуцці.
*
У ложку маім
Я бачу твой твар у адбітку сцяны
Тваё цела без ценю пужае маё
Твая мітусня мерная і ўтрапёная
Твае грымасы гоняць з пакою ўсю мэблю
Акрамя ложку на якары майго лжывага поту
І мяне я чакаю без коўдры і без надзеі
Трывогу.
Я бачу твой твар у адбітку сцяны
Тваё цела без ценю пужае маё
Твая мітусня мерная і ўтрапёная
Твае грымасы гоняць з пакою ўсю мэблю
Акрамя ложку на якары майго лжывага поту
І мяне я чакаю без коўдры і без надзеі
Трывогу.
*
Я хачу каб мае грудзі
Узбудзілі твой шал.
Я хачу ўбачыць як згушчаецца твой позірк
Як западаюць твае збялелыя шчокі.
Каб цябе калаціла.
Каб ты выбухнуў паміж маіх ног
Каб ты спраўдзіў мае жаданні на ўрадлівай глебе
Твайго бессаромнага цела.
Узбудзілі твой шал.
Я хачу ўбачыць як згушчаецца твой позірк
Як западаюць твае збялелыя шчокі.
Каб цябе калаціла.
Каб ты выбухнуў паміж маіх ног
Каб ты спраўдзіў мае жаданні на ўрадлівай глебе
Твайго бессаромнага цела.
Каментар
Паэзія Джойс Мансур стала беспрэцэдэнтнай зʼявай у літаратурным ландшафце пасляваеннага сюррэалізму. Перабраўшыся з Каіра ў Парыж у 1953 годзе, Мансур адразу ўвайшла ў кантакт з сюррэалісцкай групай на чале з Андрэ Брэтонам, ейным заступнікам і блізкім сябрам, які назваў яе найлепшай з сучасных паэтаў. Дэбютны зборнік Крыкі (Cris, 1953), выбранымі перакладамі з якога дзелімся, уяўляе сабой адну з найцікавейшых спроб выпрацоўкі жаночага сюррэалісцкага пісьма: надзвычай прамалінейная, правакатыўная, месцамі парнаграфічная, ліхаманкава-экстатычная паэзія Джойс Мансур аказала бясспрэчны ўплыў на развіццё фемінісцкай літаратуры другой паловы ХХ стагоддзя.
