Луіс Бунюэль
Андалузскі сабака

Luis Buñuel

Un perro andaluz

Падборка вершаў / пераклад з іспанскай і каментар сені стасюкевіч
Для сябе мне хацелася б
Me gustaría para mí
Слёз або вярбы на зямлі
з зубоў з золата
з зубоў з пылку
як рот паненкі
з чыіх валасоў выцякала рака
у кожнай кроплі па рыбцы
у кожнай рыбцы зуб з золата
у кожным зубе з золата ўсмешка пятнаццацігадовай,
каб размнажаліся стракозы

Пра што можа думаць дзяўчынка,
калі вецер агаляе ёй сцёгны?
Цудадзейны паліравальнік
Polisoir milagroso
Узімку на мора падаюць крыкі семафораў
прастрэленыя ветрам і распяццем
Карабель можа патануць у кроплі маёй крыві
маёй крыві калі яна падае на грудзі
пеністай маркізы Людовіка XV

Гэты пейзаж замярзае на люстэрку меней
чым на пазногцях мёртвых
якія павінны ўваскрэснуць
і іх пальцы пераўтворацца ў кветкі
ў кветкі загаслай агоніі і выратавання.

Падзелены як даліна Іасафата
прабор на маёй галаве чакае іх
Пакуль Хрыстос судзіць
Панна Марыя ў белым пеньюары
будзе дарыць кавалкі хлеба асуджаным
і пасадзіць птушку пяшчоты
на лбы ўратаваных.
Мне гэта падаецца ні добрым ні дрэнным
No me parece ni bien ni mal
Я думаю што часам яны назіраюць за намі
спераду ззаду скоса
курыныя злосныя вочы
жахлівейшыя за тухлую ваду пячор
інцэстныя як вочы маці
памерлай на шыбеніцы
ліпучыя як коітус
як жэлацін які глытаюць сцярвятнікі

Я думаю што я мушу памерці
з рукамі загразлымі ў брудзе дарог

Я думаю што калі б у мяне нарадзіўся сын
ён бы застаўся навечна глядзець
на спараванне звяроў на захадах.
Калі мы залазім у ложак
Al meternos en el lecho
Парэшткі зоркі ў тваім валоссі
храбусцелі як шкарлупінка арахісу
тая зорка святло якой ты выявіла
мільён гадоў таму
у той самы момант калі нарадзіўся
маленечкі кітайскі хлопчык

КІТАЙЦЫ АДЗІНЫЯ ХТО НЕ БАІЦЦА
ПРЫВІДАЎ
ЯКІЯ ШТОНОЧ АПОЎНАЧЫ ВЫХОДЗЯЦЬ З НАШАЙ СКУРЫ

Шкада што зорка
не ведала як апладніць твае грудзі
і што птушка з каганца
дзюбала яе як шкарлупінку арахісу
твае позіркі і мае пакінулі ў тваім улонні
знак множання яркі і будучы.
Вясёлка і катаплазма
El arco iris y la cataplasma
Колькі братоў-марыстаў можа змясціцца на подыуме?
Чацвёра ці пяцёра?
Колькі восьмых змяшчае бабздыр?
1,230,424
Гэта простыя пытанні.

Клавіш — гэта вош?
Ці прастуджуся я на сцёгнах маёй каханкі?
Ці адлучыць ад царквы Папа Рымскі цяжарных жанчын?
Ці ўмее паліцыянт спяваць?
Ці шчаслівыя бегемоты?
Педафілы — маракі?
Ці простыя і гэтыя пытанні?

Праз некалькі хвілін па вуліцы прайдуць
дзве слінкі за ручку,
ведучы школку глуханямых дзяцей.

Было б няветліва, калі б я званітаваў на іх піяніна
са свайго балкона?
Каментар
Андалузскі сабака — гэта штучна складзены poemario (паэтычны зборнік) з нататнікаў Луіса Бунюэля. Сам паэт адмовіўся ад ідэі публікацыі зборніка, над якім працаваў у 1927-1929 гадах, і замест гэтага назваў так свой кароткаметражны фільм, зняты сумесна з Сальвадорам Далі. Усяго ў poemario ўвайшлі 10 тэкстаў Бунюэля, якія часам публікуюцца разам са сцэнарыям да фільма.

Сама назва, як і зборнік агулам, іранічная і анекдатычная, бо, як зазначыў Далі, No sale un perro en todo el libro (У кнізе не ўзгадваецца ніводны сабака). Рэдактар новага выдання Андалузскага сабакі Жордзі Шыфра вызначае жанр тэкстаў як cinepoemas (кінавершы), паколькі паэтычныя вобразы Бунюэля перацякаюць у яго кінематаграфічныя працы, і наадварот.

Вершы Бунюэля візуальна насычаныя, калейдаскапічныя і абсурдныя. Нягледзячы на своеасаблівую дураслівасць, паэт даследуе ў сваёй творчасці глыбокія тэмы: спосабы светаразумення і светастварэння, стасункі чалавека з космасам, вандроўкі ў часе і прасторы. Такая калажная, рознабаковая і глыбока персаналізаваная структура дазваляе чытач:кам акунуцца ў віры мрояў, асацыятыўных і часта рэзкіх вобразаў праз кінематаграфічную логіку.
да ўсіх тэкстаў да ўсіх аўтар:ак